Εθισμός στο διαδικτυακό “παιχνίδι”

Καλτσίδης Λεωνίδας

Φοιτητής Πολιτικής Επιστήμης – Κατεύθυνση Εγκληματολογία

Η ιστορία του διαδικτυακού τζόγου άρχισε να γράφεται πριν από λίγα χρόνια και συγκεκριμένα από τις αρχές της δεκαετίες του 1990 με την λειτουργία μιας online σελίδας τυχερών παιχνιδιών. Η αρχή, λοιπόν, έγινε από την Αντίγκουα και την Μπαρμπούντα, όταν δόθηκε η πρώτη άδεια για την χρήση online καζίνου. Παράλληλα, είχε ιδρυθεί και η Microgaming η πρώτη εταιρεία που κατασκεύασε ένα πρόγραμμα τυχερών παιχνιδιών στο δίκτυο των ιστοσελίδων. Έτσι, το πρώτο επίσημο “ιντερνετικό” καζίνο ήταν το Gaming Club το 1994, με τον όρο να μην επιτρέπεται στους χρήστες να ποντάρουν πραγματικά λεφτά. Στην ουσία, το πρώτο αληθινά τζογαδόρικο ήταν το InterCasino όπου επιτρεπόταν ο πραγματικός και “σκληρός” τζόγος.

Με το πέρασμα του χρόνου, τα διαδικτυακά καζίνο έγιναν τόσο ευρέως γνωστά που μέσα σε λίγα χρόνια και μέσω της ανάπτυξης των τεχνολογιών, εξαπλώθηκε πολύ γρήγορα σε όλο τον κόσμο. Άλλωστε, τα τελευταία χρόνια έχει κάνει σημαντική εμφάνιση και το mobile casino λόγω της εύκολης και συχνής χρήσης των κινητών στην καθημερινότητά μας. Επιπλέον, ένα άλλο αναπόσπαστο κομμάτι είναι το αθλητικό στοίχημα. Συγκεκριμένα, η πρώτη ιστοσελίδα αθλητικού στοιχήματος εμφανίστηκε το 1996 που ήταν γνωστή με το όνομα «Ιnterloops». Ωστόσο, το αθλητικό στοίχημα γνώρισε ραγδαία αύξηση της δημοτικότητας μετά το 2002 με την εμφάνιση του “live betting”, δηλαδή οι παίχτες μπορούσαν να ποντάρουν κατά την διάρκεια ενός αγώνα. Το τρίτο και τελευταίο κομμάτι που είναι πολύ δημοφιλές και διαδεδομένο σήμερα είναι το διαδικτυακό πόκερ. Η πρώτη ιστοσελίδα δημιουργήθηκε το 1998 γνωστή και ως Poker Planet. Αυτό που εκτόξευσε πάντως την δημοσιότητα αυτού του είδους ήταν το τουρνουά World Series of Poker που διεξήχθη το 2003.

Πριν την εξέλιξη της τεχνολογίας και της εξάπλωσης των διαδικτυακών τυχερών παιχνιδιών, ο τζόγος έβρισκε πάλι μεγάλη απήχηση στην πραγματική ζωή. Βέβαια, ο εθισμός είναι η λέξη κλειδί που κρύβεται πίσω από όλα αυτά. Ο άνθρωπος από την φύση του έχει το μικρόβιο του τζόγου, άλλοι σε μικρότερο και άλλοι σε μεγαλύτερο βαθμό χωρίς να αντιλαμβάνονται τον εθισμό και μετέπειτα την αυτοκαταστροφή τους. Όλα αυτά τα χρόνια ειδικοί της Αμερικάνικης Ψυχιατρικής έκαναν έρευνες και διαγνώσεις, ώστε να μπορέσουν να αντιληφθούν ορισμένες συμπεριφορές και συνήθειες ενός εθισμένου. Έτσι, δημιουργήθηκε ένας κατάλογος με τα διαγνωστικά κριτήρια των εθισμένων από τους ειδικούς. Τα κριτήρια, λοιπόν, που αποτελούν αυτό τον κατάλογο σύμφωνα με το DSM-IV είναι τα εξής: 1) Ο εθισμένος προσπαθεί να έχει μεγάλη ενασχόληση με τον τζόγο (για παράδειγμα η απασχόληση του να ξαναβιώνει εμπειρίες του παρελθόντος, η ανικανότητα ή το να σκέφτεται τρόπους ώστε να βγάλει κάποια χρήματα τα οποία και θα τζογάρει). 2) Η ανάγκη του να ποντάρει συνεχώς αυξανόμενα ποσά, ώστε να φτάσει στο επιθυμητό επίπεδο ενθουσιασμού. 3) Επαναλαμβανόμενες ανεπιτυχείς προσπάθειες για να περιορίσουν, να μειώσουν ή και να σταματήσουν τον τζόγο. 4) Νιώθει ανήσυχος και εκνευρισμένος σε κάθε του προσπάθεια να το μειώσει ή να το κόψει (συμπτώματα στέρησης). 5) Χρησιμοποιεί τον τζόγο ως τρόπο διαφυγής από τα προβλήματά του ή σαν ένα μέσο ανακούφισης από μια καταθλιπτική διάθεση (αίσθημα απελπισίας, ενοχής, άγχους και κατάθλιψης). 6) Επιστρέφει στο “παιχνίδι” με την ψευδαίσθηση ότι αυτή τη φορά θα νικήσει όσα έχασε και παραπάνω. 7) Ψεύδεται στην οικογένειά του, στους θεραπευτές ή και σε άλλους προσπαθώντας να κρύψει την εξάρτησή του από τον τζόγο. 8) Έχει διαπράξει παράνομες πράξεις όπως πλαστογράφηση, απάτη, κλέψιμο ή ακόμα και υπεξαίρεση, ώστε να αποπληρώσει τα χρέη του. 9) Έχει βάλει σε κίνδυνο ή έχει χάσει μια σημαντική σχέση, δουλειά ή εκπαίδευση ή μια ευκαιρία καριέρας εξαιτίας του τζόγου. 10) Στηρίζετε οικονομικά σε άλλους για να καταφέρει να αποπληρώσει τα χρέη που δημιούργησε παίζοντας εθιστικά.[1]

Παρόλα αυτά, τα τελευταία χρόνια μας προβληματίζει και ο εθισμός των εφήβων στον χώρο αυτό, καθώς τα κριτήρια που αναφέρθηκαν προηγουμένως συναντιούνται σε ανησυχητικό βαθμό και στους ανήλικους τζογαδόρους. Το ‘παιχνίδι’ των παιδιών έχει συνδεθεί κατά κύριο λόγο με το ανδρικό φύλο, με την κατάχρηση αλκοόλ, με την συχνή χρήση παράνομων ουσιών και με οικογενειακά προβλήματα. Ακόμη, συναντιέται συχνά η χαμηλή στήριξη των παιδιών από τους γονείς και το κοινωνικό τους περιβάλλον, η διαταραχή της προσωπικότητάς τους και η ενασχόληση των ίδιων των γονέων με τον τζόγο με αποτέλεσμα σε αυτές τις περιπτώσεις να αποτελούν τα πρότυπα των ανηλίκων. Πάντως, οι ειδικοί θεωρούν ότι οι συμπεριφορές ενός εθισμένου είναι ίδιες ανεξαρτήτου φύλου, ηλικίας κλπ.

Εν κατακλείδι, είναι επίκαιρο να αναφερθεί το γεγονός πως ο διαδικτυακός τζόγος ανέκαθεν ήταν μια κερδοφόρα “επιχείρηση”, ιδίως τον τελευταίο καιρό λόγω της κατάστασης με την πανδημία. Συγκεκριμένα, το 2019 πριν τον COVID-19 τα κέρδη αυτής της επιχείρησης ακούμπησαν σε παγκόσμιο επίπεδο τα 53,7 δις., ενώ το 2020 οι αριθμοί αυτοί ανέβηκαν κατακόρυφα ακουμπώντας τα 57 δις. εξαιτίας της δεδομένης κατάστασης και του lockdown. Μάλιστα, αυξήθηκε τόσο πολύ το παιχνίδι από τους ανθρώπους τον τελευταίο χρόνο που οι ειδικοί θεωρούν ότι τα κέρδη θα ξεπεράσουν τα 80 δις. μέχρι το 2023. Βέβαια, σημαντικό ρόλο σε όλο αυτό παίζουν και τα κινητά, καθώς σύμφωνα με έρευνες της Cisco η αύξηση της χρήσης των κινητών θα αυξηθεί κατά 6-7% τα επόμενα χρόνια, ανοίγοντας διάπλατα τις πύλες για τα τυχερά διαδικτυακά παιχνίδια.  


[1] internetgambling_final

* Η εικόνα πηγάζει από το διαδίκτυο