Αυτό που ταλαιπωρεί καθημερινά πολλούς ανθρώπους είναι που θα βρούνε ένα μέρος όπου να έχει κάτι το διαφορετικό από τα υπόλοιπα μαγαζιά. Δεν είναι δύσκολη η απάντηση αρκεί να πατήσετε στο κινητό σας την διεύθυνση ‘Αποστόλου Παύλου 24’ Θεσσαλονίκη. Το γνωστό εστιατόριο ‘Στάφυλος Γη’ έχει κερδίσει τις καρδιές των ανθρώπων μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Απέναντι από το τουρκικό προξενείο στην Θεσσαλονίκη θα βρείτε ένα εστιατόριο με διακόσμηση που ξεπερνάει την φαντασία σας. Με γεύσεις που θα σας αφήσουν άναυδους και κυρίως με ανθρώπους που είναι επαγγελματίες και φιλόξενοι, έτοιμοι να σας κάνουν να περάσετε μια ξεχωριστή μέρα με την οικογένεια ή την παρέα σας. Μια βόλτα θα σας πείσει.
Ονομάζομαι Καλτσίδης Λεωνίδας. Είμαι φοιτητής 4ο έτος στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και η εργασία μου έχει ως θέμα «Η απήχηση της κυβέρνησης τους τελευταίους μήνες». Ο σκοπός της έρευνας είναι να προβληματίσει τον αναγνώστη, ώστε να απαντήσει ο ίδιος με την δική του κρίση με σκοπό να βγούνε ορισμένα πορίσματα και στατιστικά για το πόση εμπιστοσύνη έχουν οι πολίτες απέναντι στους εκπροσώπους τους σε διάφορα σοβαρά ζητήματα και πόσο επηρεάζουν όλα αυτά στην απήχηση της κυβέρνησης. Το παρακάτω ερωτηματολόγιο γίνεται στα πλαίσια του μαθήματος «Πολιτική Στατιστική». Αν θελήσετε να συνεχίσετε, δηλώνετε ότι συναινείτε στο να ληφθούν οι απαντήσεις σας και να αξιοποιηθούν για την παρακάτω έρευνα. Σας ευχαριστώ πολύ εκ των προτέρων για τον χρόνο σας.
Τον τελευταίο καιρό, λόγω της πανδημίας, αυξήθηκε η κατανάλωση των ναρκωτικών καθώς και η καλλιέργεια τους. Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, το 2020 έκαναν χρήση ναρκωτικών ουσιών περίπου 275 εκατομμύρια άνθρωποι και έσπασε το ρεκόρ του έτους 2018 με 269 εκατομμύρια χρήστες. Όσον αφορά την καλλιέργεια ‘κυριαρχεί’ η παπαρούνα του οπίου, από το οποίο προέρχεται η ηρωίνη με την κατάλληλη χημική επεξεργασία. Την μεγαλύτερη καλλιέργεια οπίου την συναντάμε στο Αφγανιστάν, που παράγει πάνω από το 80% της παγκόσμιας καλλιέργειας του συγκεκριμένου είδους.
Σύμφωνα με στατιστικά του ΟΗΕ, τον τελευταίο καιρό έγινε σημαντική αύξηση στην κατανάλωση της κάνναβης για μη ιατρικούς λόγους και κυρίως από νέους. Οι περισσότεροι νέοι κατέφυγαν στις ουσίες εξαιτίας της πρωτόγνωρης κατάστασης με την πανδημία, η οποία οδήγησε σε κοινωνικές ανισότητες, φτώχεια και κυρίως σε ψυχικά προβλήματα υγείας. Ωστόσο, το θετικό της πανδημίας ήταν πως με την παύση της νυχτερινής ζωής μειώθηκε σημαντικά η χρήση της κοκαΐνης. Επιπλέον, σύμφωνα με την έκθεση του UNODC (United Nations Office on Drugs and Crime), οι φυτείες της κοκαΐνης μειώθηκε κατά 5% το 2019 εξαιτίας των γεγονότων στην Κολομβία, η οποία είναι η πρώτη παγκοσμίως χώρα παραγωγός της κοκαΐνης.
Στην χώρα μας το 2020, σύμφωνα με τα επίσημα στατιστικά της Ελληνικής αστυνομίας, τελέστηκαν 2364 κακουργήματα και 11094 πλημμελήματα περί ναρκωτικών δηλαδή στο σύνολο τελέστηκαν 13458. Επιπλέον, στην χώρα μας οι δράστες και συμμέτοχοι για υποθέσεις περί ναρκωτικών είναι 5216 αλλοδαποί και 11887 ημεδαποί και στο σύνολο 17103. Τέλος, η ηλικία των εγκληματιών και των συνεργατών τους κυμαίνεται ως εξής: 4 δράστες από 7 ως 12 ετών, 440 από 13 – 17, 1605 από 18 – 20, 2563 από 21 – 24 , 2832 από 25 – 29 , 2276 από 30 – 34 , 4122 από 35 – 44 , 2640 από 45 – 59 και 621 από 60 και άνω.
Δεν θα σταθώ τόσο στην φράση “κατά την διάρκεια των ένοπλων συγκρούσεων” αλλά στο φαινόμενο της σεξουαλικής βίας. Αρχικά, ο όρος σεξουαλική βία ή σεξουαλική επίθεση ή σεξουαλική κακοποίηση δηλώνει κάθε σεξουαλική ενέργεια χωρίς την συγκατάθεση ή την επιλογή του θύματος. Με την σεξουαλική επίθεση ο δράστης στερεί από το θύμα το δικαίωμα της αυτοδιάθεσης και παραβιάζει ένα από τα βασικότερα και θεμελιώδη δικαιώματα, το δικαίωμα της ζωής και της γενετήσιας αξιοπρέπειας.
Στην σημερινή εποχή, η σεξουαλική βία έχει λάβει τεράστιες διαστάσεις εξαιτίας των διάφορων μορφών που κάνουν την εμφάνισή τους μέσα στην κοινωνία. Οι μορφές είναι οι εξής: 1) Σεξουαλική παρενόχληση, όπου το θύμα νιώθει άβολα ή εκφοβισμένο ή τρομοκρατημένο απέναντι στον θύτη. 2) Ανεπιθύμητο άγγιγμα ή φιλί (πχ χούφτωμα στα γεννητικά όργανα ενός ατόμου). 3) Εξαναγκασμό του θύματος σε σεξουαλικές δραστηριότητες που του προκαλούν πόνο ή ενέχουν βία ( πχ μαστίγωμα, ξύλο κλπ). 4) Επίδειξη των γεννητικών οργάνων του δράστη σε δημόσια θέα με αποτέλεσμα να προκαλεί σύγχυση, απέχθεια και άλλα αρνητικά συναισθήματα μέσα στην κοινωνία. 5) Καταδίωξη ενός ατόμου, που είναι από τις πιο συχνές μορφές της σεξουαλικής βίας. 6) Παρακολούθηση του θύματος όταν είναι γυμνό ή όταν επιδίδετε σε σεξουαλικές πράξεις (αυτή η μορφή είναι γνωστή ως ηδονοβλεψία). 7) Μια μορφή που τα τελευταία χρόνια είναι σε έξαρση είναι η δημοσίευση σεξουαλικών εικόνων στο διαδίκτυο χωρίς την συγκατάθεση του ατόμου. 8) Σεξουαλική πράξη του δράστη, όταν το θύμα βρίσκεται υπό την επήρεια αλκοόλ ή ναρκωτικών ουσιών. 9) Βιασμός. 10) Η περιποίηση ευάλωτου ατόμου με απώτερο σκοπό ο δράστης να το παρασύρει σε σεξουαλικές πράξεις χωρίς να είναι ικανό να αντισταθεί.
Δυστυχώς, οι σεξουαλικές επιθέσεις διαπράττονται κατά κύριο λόγο από άνδρες εις βάρος των γυναικών ή των παιδιών. Ωστόσο, υπάρχουν και άνδρες θύματα οι οποίοι δέχονται επιθέσεις κυρίως από άλλους άνδρες. Οι περισσότεροι δράστες προέρχονται από το οικογενειακό ή το φιλικό περιβάλλον και αυτό έχει ως αποτέλεσμα ορισμένες σεξουαλικές επιθέσεις να καταλήγουν και σε εγκληματικές ενέργειες (πχ ανθρωποκτονία). Συνήθως, μετά το έγκλημα της σεξουαλικής βίας τα θύματα δυσκολεύονται να καταγγείλουν το περιστατικό στις αστυνομικές αρχές ή να το αποκαλύψει σε κάποιον τρίτο λόγω των συναισθημάτων που νιώθει για τον δράστη. Αυτό το φαινόμενο, σύμφωνα με τις έρευνες της κ. Τζοάνα Μπερκ, βρίσκεται σε χώρες που δεν έχουν πολεμικές συγκρούσεις, υπάρχει ισότητα μεταξύ των φύλων και η εκπαίδευση των παιδιών είναι σε υψηλά επίπεδα. Τονίζει ότι θα πρέπει η κάθε χώρα να αντιμετωπίσει τα τρία βασικά προβλήματα ώστε να εξαλειφθεί αυτό το φαινόμενο, δηλαδή η κάθε χώρα να επιδιώκει να μην έχει πολεμικές συγκρούσεις, να εξαλείψει την ανισότητα των φύλων μέσα στην κοινωνία και να καταπολεμήσει με διάφορους τρόπους την έλλειψη της εκπαίδευσης.
Το βασικότερο από όλα είναι να γνωρίζουμε μερικά βασικά χαρακτηριστικά του βιαστή – δράστη. Σύμφωνα με έρευνες των εγκληματολόγων – ψυχολόγων, έχει αποδειχθεί ότι οι βιαστές παρουσιάζουν υψηλά ποσοστά και μη σεξουαλικής εγκληματικής δραστηριότητα, δηλαδή διαπράττουν και άλλες εγκληματικές ενέργειες μέσα στην κοινωνία. Επιπλέον, τα άτομα αυτά παρουσιάζουν υψηλά επίπεδα παρορμητικότητας, διαταραγμένης προσωπικότητας και αντικοινωνικής συμπεριφοράς. Οι δράστες, συνήθως, κάνουν συχνή χρήση πορνογραφίας και η συνηθέστερη ηλικία τους είναι 32 – 45 ετών. Τέλος, κατά την διάρκεια της σεξουαλικής βίας οι δράστες δεν χρησιμοποιούν κάποιο είδος προφύλαξης.
Η κακοποίηση, κακομεταχείριση ή εκμετάλλευση ενός ατόμου τρίτης ηλικίας συνεπάγεται, οποιαδήποτε ενσυνείδητη ή μεμονωμένη ή επαναλαμβανόμενη πράξη, σκόπιμη ή αμελή ενέργεια που προκαλεί βλάβη είτε σε σωματικό είτε σε ψυχολογικό είτε σε συναισθηματικό είτε σε οικονομικό επίπεδο. Οποιαδήποτε τέτοια ενέργεια παραβιάζει το Άρθρο 25 του Ευρωπαϊκού Χάρτη των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων. Οι δράστες αυτού του φαινομένου είναι, συνήθως, άτομα που φροντίζουν τους ηλικιωμένους για την διαμονή τους, την συντήρησή τους, την μετακίνησή τους κλπ. Συνήθως, οι εγκληματίες είναι μέλη της οικογένειας, αξιόπιστα άτομα φίλων ή συγγενών και σε αυτή την περίπτωση παίρνει την μορφή ενδοοικογενειακής βίας. Ωστόσο, υπάρχουν και περιπτώσεις κακοποίησης ηλικιωμένων σε περιβάλλον εκτός οικογενείας, όπως για παράδειγμα από επαγγελματίες σε γηροκομεία, νοσοκομεία κλπ.
Οι μορφές κακοποίησης των ηλικιωμένων ποικίλλουν και είναι τα εξής: 1) Σωματική βία, η οποία έχει σκοπό την πρόκληση απειλής, πόνου ή τραύματος του ατόμου. 2) Συναισθηματική βία, η οποία προκαλείται με υβριστικές λέξεις, απειλές, απόρριψη, απομόνωση ή υποτιμητική συμπεριφορά με σκοπό να προκαλέσουν ψυχικό πόνο. 3) Σεξουαλική κακοποίηση ή αλλιώς σεξουαλική εκμετάλλευση, αφού το άτομο τρίτης ηλικίας δεν μπορεί να αντισταθεί απέναντι στον δράστη. 4) Οικονομική εκμετάλλευση, καθώς το άτομο που φροντίζει τον ηλικιωμένο αποσκοπεί στο να καταχραστεί χρήματα ή περιουσία. 5) Αμέλεια, όπου τα άτομα που αναλαμβάνουν την ευθύνη της φροντίδας του ηλικιωμένου δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στις συνθήκες. 6) Εγκατάλειψη των ηλικιωμένων ατόμων από τα άτομα που έχουν αναλάβει την φροντίδα τους. 7) Παραμέληση των ευπαθών ομάδων της τρίτης ηλικίας όπως για παράδειγμα η σίτιση, η στέγαση, η ιατροφαρμακευτική περίθαλψη κλπ. Πάντως, η έσχατη μορφή κακοποίησης ηλικιωμένων είναι η γεροντοκτονία δηλαδή η ανθρωποκτονία ενός ηλικιωμένου ατόμου.
Παρόλα αυτά, υπάρχουν κάποια σημάδια που μας βοηθάνε να καταλάβουμε αν ένα ηλικιωμένο άτομο έχει υποστεί κάποια μορφή κακοποίησης. Αρχικά, μπορεί να υπάρχει πάνω στο σώμα του θύματος είτε χτυπήματα είτε τραυματισμοί είτε σημάδια από διάφορα αντικείμενα που χρησιμοποιούν οι δράστες για να προκαλέσουν πόνο στο θύμα (πχ. τσιγάρο). Επιπλέον, σημαντικό σημάδι είναι η ξαφνική απομάκρυνση ή η διακοπή του ηλικιωμένου από τις καθημερινές του συνήθειες. Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο είναι οι ξαφνικές αλλαγές στους οικονομικούς λογαριασμούς, στις διαθήκες ή στα περιουσιακά στοιχεία, αφού ο δράστης αποσκοπεί στην “νόμιμη” εξαπάτηση και χωρίς να γίνει αντιληπτός από τρίτους. Ακόμη, η μη κατάλληλη φροντίδα ενός ηλικιωμένου μπορεί να γίνει αντιληπτή από την ατομική υγιεινή όπως η ατημέλεια των μαλλιών, των νυχιών του κλπ.
Το πιο σημαντικό από όλα είναι να γνωρίζουμε ποιοι κίνδυνοι αυξάνουν την κακοποίηση των ηλικιωμένων. Οι βασικοί κίνδυνοι είναι οι εξής: 1) Οι ηλικιωμένοι που έχουν προβλήματα μνήμης ή άνοιας είναι εύκολο να πέσουν θύματα κακομεταχείρισης. 2) Οι ηλικιωμένοι που έχουν κατάθλιψη και είναι μόνοι και δεν έχουν οικογενειακή ή κοινωνική στήριξη. 3) Τα άτομα που έχουν αναλάβει την φροντίδα τους αλλά δεν μπορούν να ανταπεξέλθουν στις συνθήκες και στρεσάρονται με την κατάσταση που βιώνουν, με αποτέλεσμα να ξεσπάνε στους ηλικιωμένους. 4) Άτομα που εξαρτώνται οικονομικά σε μεγάλο βαθμό από τα άτομα της τρίτης ηλικίας. 5) Άτομα που έχουν κατάχρηση ουσιών κλπ.
Το φαινόμενο αυτό έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις τα τελευταία χρόνια, ειδικά σε χώρες όπου η τρίτη ηλικία κυριαρχεί σε πληθυσμό (πχ. Ελλάδα). Σε περιπτώσεις που γνωρίζετε ή έχει πέσει στην αντίληψή σας ένα περιστατικό του φαινομένου, μπορείτε να απευθυνθείτε στα αστυνομικά τμήματα της περιοχής σας και στην γραμμή βοήθειας κακοποίησης ηλικιωμένων ( Γραμμή 1065).
Σύμφωνα με επίσημα στατιστικά του ΟΗΕ, εξαιτίας της παγκόσμιας πανδημίας το 2020, η παιδική εργασία αυξήθηκε μετά από 20 χρόνια. Συγκεκριμένα, 160 εκατομμύρια παιδιά δουλεύουν από τις αρχές του 2020, δηλαδή 8,4 εκατομμύρια περισσότερα ανήλικα από ότι τέσσερα χρόνια νωρίτερα. Σύμφωνα με τα στατιστικά της UNICEF, μέχρι το 2022 μπορεί να γίνει αύξηση μέχρι και 46 εκατομμύρια παιδιά παραπάνω στον χώρο της εργασίας. Σχεδόν το μισά παιδιά που εργάζονται κυμαίνονται από πέντε ως οχτώ ετών.
Επιπλέον, το φαινόμενο αυτό συναντάται περισσότερο στο ανδρικό φύλο αφού τα 97 από τα 160 εκατομμύρια είναι αγόρια. Αυτό που ανησυχεί τους ειδικούς είναι πως η πλειονότητα των παιδιών ηλικίας 5-17 κάνουν επικίνδυνες και ανθυγιεινές δουλειές, με αποτέλεσμα να έχει βαριές συνέπειες στην ανάπτυξη, στην υγεία και στην μόρφωση τους. Τα περισσότερα ανήλικα δουλεύουν πάνω από 43 ώρες την εβδομάδα και δεν έχουν την δυνατότητα να πηγαίνουν σχολείο για φοίτηση. Οι ειδικοί εκτιμούν πως τέτοιες δουλειές το 2020, έκαναν 79 εκατομμύρια παιδιά δηλαδή 6,5 εκατομμύρια παραπάνω από τα προηγούμενα χρόνια. Το 70% των παιδιών δουλεύουν στον αγροτικό τομέα, το 20% στον τομέα των υπηρεσιών και 10% στον αγροτικό τομέα.
Πολλές φορές αναρωτιόμαστε εμείς οι ίδιοι σαν πολίτες τι μπορούμε να κάνουμε για να βοηθήσουμε στην εξάλειψη του φαινομένου. Πολλές φορές γινόμαστε “συνεργοί” σε αυτό το έγκλημα χωρίς να το γνωρίζουμε. Τα παιδιά έχουν συγκεκριμένες οδηγίες από τα αφεντικά τους που να πάνε, τι να κάνουν κλπ με απώτερο σκοπό το κέρδος. Εμείς, λοιπόν, σαν πολίτες θα πρέπει να ΜΗΝ προσφέρουμε λεφτά στα παιδιά γιατί έτσι αυτό το φαινόμενο γίνεται επικερδές και δεν σταματάει να υπάρχει αλλά να επεκτείνεται. ΑΝ θέλουμε να βοηθάμε τα παιδιά αυτά θα πρέπει να προτιμάμε να δίνουμε τρόφιμα, νερά, ρούχα και γενικά υλικά πρώτης ανάγκης.
Για οποιοδήποτε περιστατικό μπορείτε να απευθυνθείτε στις αρμόδιες υπηρεσίες: Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΚΑ), Εισαγγελία Ανηλίκων, Ελληνική Αστυνομία, ΑΡΣΙΣ Κοινωνική Οργάνωση Υποστήριξης Νέων.
Πρώτα από όλα, θα πρέπει να επισημανθεί πως ο όρος “cyberbullying” στα ελληνικά μεταφράζεται ως “εκφοβισμός στον κυβερνοχώρο” ή πιο απλά “ διαδικτυακός εκφοβισμός”. Αρχικά, αυτή η ξένη ορολογία δημιουργήθηκε από τον Καναδό Bill Belsey το 2000 και αποδόθηκε σε γενικές γραμμές ως σωματικός ή ψυχολογικός εκφοβισμός. Αργότερα, ύστερα από μελέτες δόθηκε ένας πλήρης ορισμός και έτσι με αυτή την λέξη πλέον δηλώνεται οποιαδήποτε πράξη εκφοβισμού, επιθετικότητας, απειλής, ταπείνωσης, παρενόχλησης ή αυταρχικής συμπεριφοράς εναντίων σε παιδιά – έφηβους, που επαναλαμβάνεται ανά τακτά ή άτακτα χρονικά διαστήματα, και υλοποιείται μέσω της χρήσης των ψηφιακών συσκευών επικοινωνίας και συγκεκριμένα μέσω του διαδικτύου.
Με την ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, στην σημερινή εποχή ο διαδικτυακός εκφοβισμός κάνει την εμφάνιση του με διάφορες και ποικίλες μορφές: 1) Αποστολή υβριστικών/χυδαίων μηνυμάτων: Γίνεται μέσω της διαδικτυακής επικοινωνίας και των social media. Τα μηνύματα αυτά εμπεριέχουν προσβλητικές και άσεμνες λέξεις για τον αναγνώστη. 2) Παρενόχληση: Η παρενόχληση στο Διαδίκτυο γίνεται με την αποστολή προσβλητικών μηνυμάτων και επαναλαμβανόμενα προς ένα συγκεκριμένο άτομο. Εύλογα, οι περισσότεροι συγχέουν την παρενόχληση με την αποστολή υβριστικών μηνυμάτων αλλά διαφέρουν σε δύο βασικά σημεία. Πρώτον, η παρενόχληση έχει διάρκεια στον χρόνο και δεύτερον γίνεται από ένα συγκεκριμένο άτομο προς ένα άλλο άτομο σκόπιμα. 3) Προσωποποίηση: Σε αυτή την περίπτωση, ο θύτης υποκλέπτει τους λογαριασμούς και τους κωδικούς πρόσβασης του θύματός, με σκοπό να διαρρεύσουνε απόρρητα και προσωπικά στοιχεία. Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις, ο θύτης στέλνει μηνύματα σε τρίτους παριστάνοντας το ίδιο το θύμα. 4) Δυσφήμηση: Ο δράστης διαδίδει μια αναληθή ή υποτιμητική πληροφορία για έναν άλλον μέσω των ιστοσελίδων ή των social media. Συνήθως, αυτές οι πληροφορίες συμπεριλαμβάνουν φωτογραφίες ή μηνύματα με πλασματικό περιεχόμενο. 5) Καταδίωξη: Γίνεται μέσω των επαναλαμβανόμενων μηνυμάτων στο Διαδίκτυο και έχει ως σκοπό την σεξουαλική παρενόχληση. Αυτή την μορφή την συναντάμε, κατά κύριο λόγο, με θύματα το γυναικείο φύλο. 6) Μια μορφή που είναι άγνωστη για πολλούς χρήστες του Διαδικτύου και έχει ως όνομα το “χαρούμενο χαστούκισμα”: Αυτή η μορφή εκφοβισμού πρωτοεμφανίστηκε στην Αγγλία και πολύ γρήγορα εξαπλώθηκε σε όλο τον κόσμο. Είναι ένα επικίνδυνο παιχνίδι, όπου οι δράστες είναι δύο. Ο ένας περπατάει στον δρόμο χωρίς να κινεί υποψίες και ξαφνικά χαστουκίζει κάποιον περαστικό, ενώ ταυτόχρονα ο άλλος δράστης καταγράφει το περιστατικό με μια συσκευή για να το αναρτήσει αργότερα στο διαδίκτυο με απώτερο σκοπό την ταπείνωση και τον δημόσιο εξευτελισμό. 7) Εξοστρακισμός: Ο θύτης αποβάλλει το άτομο από συγκεκριμένες ομάδες chat rooms των κοινωνικών δικτύων. 8) Πόλεμοι Κειμένου: Ο “πόλεμος” αυτός πραγματοποιείται με την αποστολή χιλιάδων μηνυμάτων που επιδιώκουν την συναισθηματική κατάρρευση των θυμάτων. 9) Και το τελευταίο είδος είναι γνωστό ως “τελειωτικό χτύπημα”, δηλαδή διαδικτυακές ανακοινώσεις με απεχθείς δημοσιοποιήσεις μίσους. Πάντως, η πιο δημοφιλής μορφή εκφοβισμού είναι η δημοσιοποίηση προσωπικού υλικού (φωτογραφίες, βίντεο κ.λπ.) με σεξουαλικό περιεχόμενο στα μέσα μαζικής ενημέρωσης.
Σύμφωνα με τον κατάλογο με τα διαγνωστικά κριτήρια των Αμερικάνων ψυχίατρων και ψυχολόγων DSM – IV και τον κατάλογο ψυχικών διαταραχών ICD (International Classification of Diseases), τα βασικά κίνητρα που ωθούν ένα άτομο, κυρίως έφηβο ή μαθητή, να πράξει ένα τέτοιο σοβαρό έγκλημα είναι για ψυχολογικούς και προσωπικούς λόγους χωρίς κάποια οικονομικά οφέλη. Αρχικά, ο φυσικός αυτουργός επιδιώκει να πληγώσει και να ταπεινώσει κάποιον για εκδίκηση ή για προσωπική ευχαρίστηση. Επιπλέον, μπορεί να πλήττει και να προσφεύγει στα απειλητικά ή υποτιμητικά μηνύματα για να ξεφύγει από την καθημερινότητά του, χωρίς να γνωρίζει τις συνέπειες του εγκλήματός του. Ένα ακόμη κίνητρο μπορεί να είναι η διοχέτευση επιθετικής ενέργειας που έχει από την φύση του και την εκτονώνει με αυτό τον βίαιο τρόπο. Αυτό που συναντάμε σε μικρές ηλικίες, σύμφωνα με τις μελέτες των ειδικών, σημαντική ώθηση των δραστών είναι το γόητρο ή η επιβράβευση από τους άλλους για τις ενέργειές τους. Επίσης, μερικοί αυτοαποκαλούνται “ήρωες” και προσπαθούν να πάρουν αντεκδίκηση για άλλους που υπήρξαν θύματα. Βέβαια, δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο διαδικτυακός εκφοβισμός είναι πιο “ασφαλής” για τους δράστες λόγω ανωνυμίας. Το πιο επικίνδυνο και σύνηθες κίνητρο είναι η προσωπική ευχαρίστηση των εγκληματιών να προκαλούν είτε σωματικό είτε ψυχικό πόνο στον στόχο τους.
Όμως, δυστυχώς, στις μέρες μας είναι πολύ δύσκολο να διακρίνουμε ποιο άτομο υπήρξε θύτης ή θύμα ή τίποτα από τα δυο, εξαιτίας της ανωνυμίας που επικρατεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Ωστόσο, ο ψυχολόγος Dan Olweus διέκρινε μερικά βασικά χαρακτηριστικά των δραστών και των θυμάτων. Στην πρώτη περίπτωση, οι εγκληματίες έχουν ηγετική προσωπικότητα. Γίνονται επιθετικοί και εκρήγνυνται πολύ εύκολα σε σχέση με τους συνομήλικούς τους. Επιπλέον, “υποφέρουν” στο να υπακούσουν κανόνες και για αυτό συχνά μπλέκονται σε καβγάδες είτε με συγγενείς είτε με φίλους. Και το πιο βασικό είναι ότι αυτά τα άτομα διακατέχονται από μια σκληρότητα και βαρβαρότητα, με αποτέλεσμα να μην δείχνουν πολύ συμπόνια για τους μελλοντικούς τους στόχους. Στην δεύτερη περίπτωση, τα θύματα έχουν τα αντίθετα χαρακτηριστικά από τους δράστες δηλαδή είναι έφηβοι που κλαίνε εύκολα, με μειωμένη αυτοπεποίθηση, ανασφαλή, ευαίσθητα, αγχώδη, με καταθλιπτική διάθεση και σωματικά πιο αδύναμα από τους συνομήλικούς τους. Συνήθως, είναι άτομα κοινωνικά απομονωμένα ή με ελάχιστους φίλους και για αυτό περνάνε τον περισσότερο χρόνο τους με ενήλικους. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα άτομα αυτά γίνονται στόχοι λόγω κάποιας σωματικής ατέλειας (πχ παχυσαρκία, ακμή κ.λπ.).
Οπωσδήποτε, αυτό το εγκληματικό φαινόμενο έχει πάρει τεράστιες διαστάσεις τα τελευταία χρόνια. Αυτό που πρέπει να μας τρομάζει, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, είναι το γεγονός πως 800.000 άτομα ηλικίας 15 – 29 αυτοκτονούν ετησίως εξαιτίας του διαδικτυακού εκφοβισμού που έχουν υποστεί στην ζωή τους. Το φαινόμενο αυτό έχει επιπτώσεις στα θύματα να αποκτάνε υψηλά επίπεδα κατάθλιψης, άγχους, αντικοινωνικής συμπεριφοράς, να μειώνονται οι ικανότητες τους στο σχολείο, να αποκτούν ψυχοσωματικά προβλήματα υγείας και να δίνουν τέλος στην ζωή τους. Όλα τα παραπάνω επιβεβαιώνονται και από μελέτες που έγιναν στην χώρα μας. Το 2008, η έρευνα είχε ως δείγμα 1.766 έφηβους και το 78,6% έκανε χρήση του υπολογιστή με μέσο όρο ηλικίας τα 11 έτη (Σιώμος). Ένα χρόνο μετά, έγινε ακόμη μια έρευνα στο νησί της Κω με 1221 μαθητές, όπου το 92% έκανε χρήση υπολογιστή και το 85% χρήση διαδικτύου ( Σιώμος, Φισούν, Φλώρος). Λίγα χρόνια αργότερα και συγκεκριμένα το 2012, η έρευνα ήταν πάλι σε πανελλαδικό επίπεδο με δείγμα 1000 ατόμων ηλικίας 9 – 16 ετών, όπου το 4% από αυτούς έχουν δεχθεί υβριστικά μηνύματα και το 2% έχουν πάρει και τον ρόλο του θύτη (Τσαλίκη, Χρονάκη, Κοντογιάννη). Ακόμη μια έρευνα έγινε το 2014 με 79 μαθητές με ηλικίες από 11 ως 15 ετών και το 66,3% δήλωσαν ότι έπεσαν θύματα έστω μια φορά στην ζωή τους με αφορμή την εξωτερική τους εμφάνιση (22,4%) και την συμπεριφορά τους (21,5%). Το πιο σημαντικό είναι πως σχεδόν το 40% δήλωσαν ότι οι δράστες ήταν συγγενείς ή φίλοι. Τέλος, σύμφωνα με έρευνες της εταιρείας ESET, ο εκφοβισμός στον κυβερνοχώρο αυξήθηκε τα δύο τελευταία χρόνια λόγω της πανδημίας και έκανε την εμφάνισή του στα διαδικτυακά παιχνίδια σε μεγάλο βαθμό, καθιστώντας πολύ δύσκολο τον εντοπισμό των περιστατικών.
Στην σημερινή εποχή, θα λέγαμε ότι το διαδίκτυο είναι η «καθημερινότητα» των ανθρώπων χωρίς να το αντιλαμβανόμαστε πολλές φορές. Τα social media έχουν πάρει την μορφή ηλεκτρονικής ταυτότητας, τα άτομα εκφράζουν τις απόψεις τους μέσω ενός πληκτρολογίου αποκαλώντας τους εαυτούς τους “ειδικοί – γνώστες – δικαστές” και η λήψη μέτρων για την πρόληψη διάδοσης ακραίων αντιλήψεων είναι σχεδόν ανύπαρκτοι. Τα τελευταία χρόνια, η ελευθερία έκφρασης και λόγου έχει οδηγήσει τους χρήστες των ηλεκτρονικών μέσων να εκφέρουν απόψεις που στηρίζουν έμμεσα το έγκλημα σε οποιαδήποτε μορφή. Σήμερα, η πατριαρχία, ο σεξισμός, ο μισογυνισμός, τα στερεότυπα και οι προκαταλήψεις κάνουν την εμφάνισή τους μέχρι και σε σχόλιο μιας διαφήμισης κυρίως με αμέτρητα τα θύματα του γυναικείου φύλου. Κάθε έγκλημα απέναντι σε μια γυναίκα βρίσκει φανατικούς υποστηρικτές με αμέτρητες προφάσεις και δικαιολογίες, ώστε το θύμα να μετατρέπεται σε θύτης.
Εν έτει 2021, πολλοί πολίτες δεν έχουν αντιληφθεί ότι η εγκληματικότητα είναι ένας “ιός” που εξαπλώνεται συνεχώς και ειδικότερα με τα μέσα μαζικής ενημέρωσης, με αποτέλεσμα η κοινωνία να “θρηνεί” συνεχώς για τα άτομα που χάνει. Αυτός ο “ιός” δεν εξαλείφεται με φάρμακα και εμβόλια αλλά με το κράτος και την παιδεία, που θα γαλουχήσουν τους πολίτες. Το κράτος θα πρέπει να διέπεται από ηθικούς και άφθαρτους νόμους χωρίς διακρίσεις για να προλαμβάνει, να εξαλείφει, να καταπατά το έγκλημα και να αποδίδει αμερόληπτη δικαιοσύνη. Ακόμη, στο θέμα της παιδείας δεν θα πρέπει να ξεχνάμε τα λόγια του Πλάτωνα στο έργο του «Νόμοι»: H παιδεία είναι η επιθυμία, η αγάπη και η θέληση που έχει ο καθένας μας στην ιδέα να γίνει τέλειος πολίτης. Αυτό έγκειται στο να μάθει να άρχει και να άρχεται με δικαιοσύνη. Οποιαδήποτε άλλη μορφή, η οποία επιδιώκει στο χρήμα, στην ισχύ ή οτιδήποτε άλλο χωρίς σωφροσύνη και δικαιοσύνη, την θεωρεί βάναυση, ανελεύθερη και ανάξια και δεν θα πρέπει να ονομάζεται «παιδεία». Λόγια που παρέμειναν ανεξίτηλα με το πέρασμα του χρόνου μέχρι σήμερα αλλά ποτέ δεν εφαρμόστηκαν στην πράξη. Το διαδίκτυο είναι ο “καθρέφτης” της κοινωνίας που ζούμε και θα πρέπει να επικεντρωθούμε στην ρίζα του προβλήματος και όχι στους ανθρώπους που είναι σύμμαχοι του εγκλήματος μέσα από ένα προφίλ στο Facebook.
Η ιστορία του διαδικτυακού τζόγου άρχισε να γράφεται πριν από λίγα χρόνια και συγκεκριμένα από τις αρχές της δεκαετίες του 1990 με την λειτουργία μιας online σελίδας τυχερών παιχνιδιών. Η αρχή, λοιπόν, έγινε από την Αντίγκουα και την Μπαρμπούντα, όταν δόθηκε η πρώτη άδεια για την χρήση online καζίνου. Παράλληλα, είχε ιδρυθεί και η Microgaming η πρώτη εταιρεία που κατασκεύασε ένα πρόγραμμα τυχερών παιχνιδιών στο δίκτυο των ιστοσελίδων. Έτσι, το πρώτο επίσημο “ιντερνετικό” καζίνο ήταν το Gaming Club το 1994, με τον όρο να μην επιτρέπεται στους χρήστες να ποντάρουν πραγματικά λεφτά. Στην ουσία, το πρώτο αληθινά τζογαδόρικο ήταν το InterCasino όπου επιτρεπόταν ο πραγματικός και “σκληρός” τζόγος.
Με το πέρασμα του χρόνου, τα διαδικτυακά καζίνο έγιναν τόσο ευρέως γνωστά που μέσα σε λίγα χρόνια και μέσω της ανάπτυξης των τεχνολογιών, εξαπλώθηκε πολύ γρήγορα σε όλο τον κόσμο. Άλλωστε, τα τελευταία χρόνια έχει κάνει σημαντική εμφάνιση και το mobile casino λόγω της εύκολης και συχνής χρήσης των κινητών στην καθημερινότητά μας. Επιπλέον, ένα άλλο αναπόσπαστο κομμάτι είναι το αθλητικό στοίχημα. Συγκεκριμένα, η πρώτη ιστοσελίδα αθλητικού στοιχήματος εμφανίστηκε το 1996 που ήταν γνωστή με το όνομα «Ιnterloops». Ωστόσο, το αθλητικό στοίχημα γνώρισε ραγδαία αύξηση της δημοτικότητας μετά το 2002 με την εμφάνιση του “live betting”, δηλαδή οι παίχτες μπορούσαν να ποντάρουν κατά την διάρκεια ενός αγώνα. Το τρίτο και τελευταίο κομμάτι που είναι πολύ δημοφιλές και διαδεδομένο σήμερα είναι το διαδικτυακό πόκερ. Η πρώτη ιστοσελίδα δημιουργήθηκε το 1998 γνωστή και ως Poker Planet. Αυτό που εκτόξευσε πάντως την δημοσιότητα αυτού του είδους ήταν το τουρνουά World Series of Poker που διεξήχθη το 2003.
Πριν την εξέλιξη της τεχνολογίας και της εξάπλωσης των διαδικτυακών τυχερών παιχνιδιών, ο τζόγος έβρισκε πάλι μεγάλη απήχηση στην πραγματική ζωή. Βέβαια, ο εθισμός είναι η λέξη κλειδί που κρύβεται πίσω από όλα αυτά. Ο άνθρωπος από την φύση του έχει το μικρόβιο του τζόγου, άλλοι σε μικρότερο και άλλοι σε μεγαλύτερο βαθμό χωρίς να αντιλαμβάνονται τον εθισμό και μετέπειτα την αυτοκαταστροφή τους. Όλα αυτά τα χρόνια ειδικοί της Αμερικάνικης Ψυχιατρικής έκαναν έρευνες και διαγνώσεις, ώστε να μπορέσουν να αντιληφθούν ορισμένες συμπεριφορές και συνήθειες ενός εθισμένου. Έτσι, δημιουργήθηκε ένας κατάλογος με τα διαγνωστικά κριτήρια των εθισμένων από τους ειδικούς. Τα κριτήρια, λοιπόν, που αποτελούν αυτό τον κατάλογο σύμφωνα με το DSM-IV είναι τα εξής: 1) Ο εθισμένος προσπαθεί να έχει μεγάλη ενασχόληση με τον τζόγο (για παράδειγμα η απασχόληση του να ξαναβιώνει εμπειρίες του παρελθόντος, η ανικανότητα ή το να σκέφτεται τρόπους ώστε να βγάλει κάποια χρήματα τα οποία και θα τζογάρει). 2) Η ανάγκη του να ποντάρει συνεχώς αυξανόμενα ποσά, ώστε να φτάσει στο επιθυμητό επίπεδο ενθουσιασμού. 3) Επαναλαμβανόμενες ανεπιτυχείς προσπάθειες για να περιορίσουν, να μειώσουν ή και να σταματήσουν τον τζόγο. 4) Νιώθει ανήσυχος και εκνευρισμένος σε κάθε του προσπάθεια να το μειώσει ή να το κόψει (συμπτώματα στέρησης). 5) Χρησιμοποιεί τον τζόγο ως τρόπο διαφυγής από τα προβλήματά του ή σαν ένα μέσο ανακούφισης από μια καταθλιπτική διάθεση (αίσθημα απελπισίας, ενοχής, άγχους και κατάθλιψης). 6) Επιστρέφει στο “παιχνίδι” με την ψευδαίσθηση ότι αυτή τη φορά θα νικήσει όσα έχασε και παραπάνω. 7) Ψεύδεται στην οικογένειά του, στους θεραπευτές ή και σε άλλους προσπαθώντας να κρύψει την εξάρτησή του από τον τζόγο. 8) Έχει διαπράξει παράνομες πράξεις όπως πλαστογράφηση, απάτη, κλέψιμο ή ακόμα και υπεξαίρεση, ώστε να αποπληρώσει τα χρέη του. 9) Έχει βάλει σε κίνδυνο ή έχει χάσει μια σημαντική σχέση, δουλειά ή εκπαίδευση ή μια ευκαιρία καριέρας εξαιτίας του τζόγου. 10) Στηρίζετε οικονομικά σε άλλους για να καταφέρει να αποπληρώσει τα χρέη που δημιούργησε παίζοντας εθιστικά.[1]
Παρόλα αυτά, τα τελευταία χρόνια μας προβληματίζει και ο εθισμός των εφήβων στον χώρο αυτό, καθώς τα κριτήρια που αναφέρθηκαν προηγουμένως συναντιούνται σε ανησυχητικό βαθμό και στους ανήλικους τζογαδόρους. Το ‘παιχνίδι’ των παιδιών έχει συνδεθεί κατά κύριο λόγο με το ανδρικό φύλο, με την κατάχρηση αλκοόλ, με την συχνή χρήση παράνομων ουσιών και με οικογενειακά προβλήματα. Ακόμη, συναντιέται συχνά η χαμηλή στήριξη των παιδιών από τους γονείς και το κοινωνικό τους περιβάλλον, η διαταραχή της προσωπικότητάς τους και η ενασχόληση των ίδιων των γονέων με τον τζόγο με αποτέλεσμα σε αυτές τις περιπτώσεις να αποτελούν τα πρότυπα των ανηλίκων. Πάντως, οι ειδικοί θεωρούν ότι οι συμπεριφορές ενός εθισμένου είναι ίδιες ανεξαρτήτου φύλου, ηλικίας κλπ.
Εν κατακλείδι, είναι επίκαιρο να αναφερθεί το γεγονός πως ο διαδικτυακός τζόγος ανέκαθεν ήταν μια κερδοφόρα “επιχείρηση”, ιδίως τον τελευταίο καιρό λόγω της κατάστασης με την πανδημία. Συγκεκριμένα, το 2019 πριν τον COVID-19 τα κέρδη αυτής της επιχείρησης ακούμπησαν σε παγκόσμιο επίπεδο τα 53,7 δις., ενώ το 2020 οι αριθμοί αυτοί ανέβηκαν κατακόρυφα ακουμπώντας τα 57 δις. εξαιτίας της δεδομένης κατάστασης και του lockdown. Μάλιστα, αυξήθηκε τόσο πολύ το παιχνίδι από τους ανθρώπους τον τελευταίο χρόνο που οι ειδικοί θεωρούν ότι τα κέρδη θα ξεπεράσουν τα 80 δις. μέχρι το 2023. Βέβαια, σημαντικό ρόλο σε όλο αυτό παίζουν και τα κινητά, καθώς σύμφωνα με έρευνες της Cisco η αύξηση της χρήσης των κινητών θα αυξηθεί κατά 6-7% τα επόμενα χρόνια, ανοίγοντας διάπλατα τις πύλες για τα τυχερά διαδικτυακά παιχνίδια.
Το 5ο νηπιαγωγείο Διαβατών, αποτελείται περίπου από τριάντα μικρούς μαθητές. Πρόκειται για το σχολικό κτίριο που βρίσκεται στον δρόμο του Κιλκισιού, απέναντι από το πρώην στρατόπεδο Παπαβασιλείου και λειτουργεί εδώ και περίπου έντεκα χρόνια. Ακατάλληλο πλήρως για την φιλοξενία μαθητών, δεν διαθέτει περίφραξη, με αποτέλεσμα να μην διενεργείτε το διάλειμμα των μαθητών σε εξωτερικό χώρο. Παλαιότερα τα παιδιά αυλίζονταν στο πάρκο πλησίον του σχολείου. Τα τελευταία χρόνια στην περιοχή μας, εγκαταστάθηκε η δομή φιλοξενίας Διαβατών, με αποτέλεσμα μετανάστες και πρόσφυγες να βρίσκονται έξω από το σχολείο, αναμένοντας το αστικό λεωφορείο ή κατευθυνόμενοι προς την δομή φιλοξενίας, επιβαρύνοντας ακόμη περισσότερο την ασφάλεια των μαθητών, καθώς πολλοί είναι αταυτοποίητοι. Το λεβητοστάσιο, βρίσκεται εντός του σχολείου, που αποτελείται συνολικά από δύο τάξεις, εικόνα που μαρτυρεί την προχειρότητα επιλογής του, για την παρούσα χρήση.
Η πανδημία του Κορονοϊού και η ραγδαία μεταδοτικότητα του, επιβαρύνουν ακόμη περισσότερο την λειτουργία του και τις συνθήκες υγιεινής που απαιτούνται(αερισμός, διάλειμμα σε εξωτερικό χώρο, κτλπ), επομένως η μετακίνηση των μαθητών σε νέο κτίριο, με σωστές υποδομές και ανθρώπινες συνθήκες εκπαίδευσης, πριν την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς, είναι επιβεβλημένη. Οι κινήσεις της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι ενθαρρυντικές, καθώς μετά από παρέμβαση της, η περιφέρεια ανακοίνωσε την έγκριση λεωφορειακής γραμμής για την εξυπηρέτηση των μαθητών και έτσι, διευκολύνεται η μεταφορά τους σε νέα σχολική δομή αξιοπρεπής και όχι σε μη αδειοδοτημένη, επικίνδυνη για τα την υγεία και την σωματική ακεραιότητα των παιδιών. Μαθητές και γονείς, αναμένουν με αισιοδοξία να δοθεί άμεσα λύση στο μακροχρόνιο αυτό πρόβλημα,που στιγμάτισε για πολλά χρόνια τον τόπο μας και το δικαίωμα των παιδιών, σε φυσιολογικές συνθήκες εκπαίδευσης.
Περιοδικού και Ηλεκτρονικού Τύπου Μακεδονίας – Θράκης
Μέλος της επιτροπής Ιωνίας Θεσσαλονίκης
Το να χαρακτηρίσεις κάποιον είναι εύκολο, ανταποκρίνεται όμως στην πραγματικότητα ; Σας παραθέτω στο τέλος του άρθρου, τρία βίντεο.
Απο το 2019 μέχρι και πριν λίγο καιρό, ο ΟΑΣΘ δεν μπορούσε να ανταποκριθεί στις ανάγκες της κοινωνίας μας, λόγω των γνωστών προβλημάτων που αντιμετώπιζε. Η δική μας περιοχή βρέθηκε αντιμέτωπη με ακόμη μεγαλύτερες δυσκολίες, καθώς η πληθυσμιακή αύξηση της, με την εγκατάσταση του κέντρου φιλοξενίας, επιβάρυνε ακόμη περισσότερο τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Οι κάτοικοι αντιμετώπιζαν καθημερινά σοβαρά προβλήματα στην μετακίνηση τους, καθώς η μείωση των δρομολογίων του ΟΑΣΘ και η απότομη αύξηση των μεταναστών, επιδείνωσε την ήδη προβληματική κατάσταση. Η τοποθέτηση μου στο δημοτικό συμβούλιο Θεσσαλονίκης, με επιστολή μου στον πρώην γενικό αστυνομικό διευθυντή, πλέον δημοτικό σύμβουλο και υπεύθυνο πολιτικής προστασίας του Δήμου Θεσσαλονίκης, πυροδότησε την αντίδραση του κ.Τρεμόπουλου και κάποιον οργανώσεων εναντίον μου. Χαρακτήρισαν την επιθυμία μου να ενισχυθεί η υπάρχουσα τοπική γραμμή και να δημιουργηθεί νέα(HOTSPOT-Ν.Σ.Σ.) προς όφελος όλων μας, ως ακραία.
Ρωτώ λοιπόν. Πού χάθηκαν όλοι αυτοί που ενδιαφερόντουσαν για την ζωή των μεταναστών; Ξαφνική νεκρική σιγή, επειδή έφυγαν οι κάμερες;
Εμείς όμως είμαστε ακόμη εδώ. Και με τις πράξεις μας απέναντι στους πρόσφυγες και μετανάστες, αποδείξαμε την ανθρωπιά μας. Δεν ανεχόμαστε όμως ούτε χαρακτηρισμούς και υποδείξεις, απο ανθρώπους που δεν βιώνουν τα προβλήματα μας, ούτε την επιπλέον υποβάθμιση της περιοχής μας. Η μετεγκατάσταση του κέντρου φιλοξενίας μεταναστών πρέπει άμεσα να προχωρήσει, καθώς υποτίθεται πως η δημιουργία του ήταν προσωρινή.
Θές βήμα; Κόμβος ελεύθερης αρθρογραφίας www.thesvima.gr 